PAPER ZORROA

Kaixo! Gaurkoan blog honekin amaitzeko azken sarrera egiteko asmotan nator. Lauhileko honetan Didaktika Orokorrean landutako zenbait aspektu zuei azaltzea izan dut helburu, bai klasean egindakoa eta baita landutakoa ere hemen txertatu dut gai bakoitzari izenburu bat emanez eta baita horietako batzuen hausnarketa eginez ere.

Jarraitzeko, nor naizen oraindik azaldu ez dudanez nire buruaren aurkezpen txiki bat egitea interesgarria izango litzatekeela uste dut. Ni Zizurkilgo Naiara Larrañaga naiz eta 20 urte ditut, aurten Haur Hezkuntza graduko 1.maila burutu dut. Esan bezala, didaktika orokorreko irakasgai honetan landu eta egin dugunaren ingurukoa da blog hau eta amaitzeko guztiaren laburpentxo bat egingo dizuet sarrera honekin. 

Lehenik eta behin, kurtso hasieran egin genuen lehenengo sarrera ESKOLA BIZIPENENA izan zen. Bertan, bakoitzak 10 argazki aukeratu (gu txikitan agertzen garenak, materiala, jostailuak, lekuak, pertsonak…) eta horiek deskribatuz, gure haurtzaroko hausnarketa eta gogoeta bat egin genituen, blogean denekin partekatuz.

Jarraian, Begoñarekin egindako saio teorikoetan, curriculumaren inguruan solasean aritu ginen. Horrekin, hurrengo bi sarrerak atera ziren; lehena, ARGAZKI batzuez baliatuz hezkuntza eta curriculumaren inguruko hausnarketa izan zen, argazki bakoitza ulertzen genuen moduan eta transmititzen zigunaren arabera. Bestea, argazkien modukoa izan zen baina oraingoan ESALDIEKIN (link); hauekin ere gure hezkuntza-sistemaren inguruko gogoeta eginez.

Curriculuma eta hezkuntzako legean ikasten jarraitzeko, HEZIBERRIren txanda iritsi zen. Oraingoan, Aingeruk modu “praktiko” batean emateko, bakoitzak dokumentua irakurtzeko eta lehen aipatutako eskola bizipenekin lotzeko eskatu zigun; gure haurtzaroko eskola gaur egungoarekin alderatuz, ondorio batzuetara iristeko asmoz.

Kurtso guztian zehar, hezkuntza sisteman garrantzia duen curriculuma askotan aipatu dugu. Sarrera honetan, curriculumaren nondik norakoak iada ezagututa, ZEHAZTAPEN MAILAK ezagutu genituen, maila ezberdinak alderatuz.

HAUR HEZKUNTZAKO PRINTZIPIO METODOLOGIKOAK da hurrengoa. Honi esker, globalizazioa eta ikasketa esanguratsua ikasi ditugu. Horretarako, hainbat testu zeudenez, talde bakoitzari bat atxikitu zitzaion. Irakurri ondoren, ideia nagusiak atera eta gelakideen aurrean azaldu genituen aurkezpen txiki bat eginez.

Kurtsoa aurrera joan ahala, metodologietan barneratuz joan gara. Horiekin 3 sarrera egin ditugu; lehena, PROIEKTUEN BIDEZKO IKASKUNTZA edo metodologian oinarritzen da, Begoñak eta Aingeruk emandako saio bateko hausnarketekin egina. Bigarrena, berriz, TXOKOEN BIDEZKOan (link) oinarritzen da eta hau ere aurrekoaren antzera azaldu ziguten. Azkenik, bi metodologia horiez gain, DECROLY eta TAILERREN bidezkoak ikusi genituen, eta lauen arteko alderaketa eginez hirugarren sarrera HAU argitaratu genuen.

Aipatu dugun bezala, CURRICULUMA kurtso guztian zehar landu dugun gaia izan da. Horregatik, kurtso amaieran, sarrera honetan, Curriculumaren inguruan zehaztapen batzuk egitea bururatu zitzaigun, definituz eta mota ezberdinak deskribatuz.

Amaitzeko, lauhileko honetan egin dugun azken lana Unitate Didaktiko bat sortzea izan da. Talde bakoitzak bere egin du eta azken astean, aurkezpenak egin genituen klasean. Gure kasuan, emozioei buruzkoa izan da eta sarrera HONETAN lana ikusgai ipini dugu.

Guzti honekin bukatzen dut nire bloga eta baita lauhileko honetan ikasitakoa ere. Klasean emandakoa gero hemen txertatzeak ezinbesteko hausnarketak egitea dakar eta modu honetan gehiago ikasten dudala iruditu zait. Gainera, haurrak behatzera joatean ikusgai izan ditugun egoerak eta egunerokotasunak, arlo honetan landutakoak modu askotan eta errealitatean ikusteko aukera eman dit nire ezagutzak finkatuz eta hobeto barneratzen lagunduz. 

Honekin, mila esker nire bloga irakurri duzuen guztioi eta beste bat arte!

Naiara

UNITATE DIDAKTIKOA

Kaixo! Oraingo honetan taldeka egin dugun Unitate Didaktikoa aurkeztera nator. Gure kasuan, Urtxintxa taldea, emozioen ingurukoa izan da gure lehenengo unitate didaktikoa; izan ere, ezinbestekotzat hartzen dugu adimen emozionalari beste adimen motei ematen zaien garrantzia ematea eta Haur Hezkuntzako etapatik lantzen hastea. Horregatik, lan hau osatzeko irakasleak unitate didaktikoari eskainitako saioetan emandako azalpenaz eta adimen emozionalaren inguruko informazioaz baliatu gara.

Hona hemen gure lana osorik ikusteko aukera:

Eta honetaz gain, gelakideen aurrean egindako aurkezpenean euskarri izan genuen PowerPointa ere ikusgai jarriko dugu, lanaren laburpen gisa balioko lukeena, hain zuzen ere.

Unitate Didaktikoari buruz...

Unitate didaktikoaren inguruan izan ditugun azken klaseak nahiko bereziak suertatu zaizkit. Egun bakoitzean Unitate Didaktikoaren zati ezberdinak azaldu eta landu ditugu piskanaka Unitate Didaktikoa guztiz osatu arte. Gure taldean nahiko zailtasun izan ditugu, izan ere, inork lehenago ez genuen horrelako ezer egin eta hortaz, ezgenekien proiektu honen nondik norakoak zeintzuk ziren zehazki. Azkenean, gure aldetik informazioa bildu eta zenbait adibide ikusi ondoren nahiko ondo moldatu garela esan dezaket. Horrelako lan bat egitea oso baliagarria iruditzen zait, gure lanbidearekin lotura zuzena duelako eta horrelakoak egitera ohitu behar dugulako. Baina sakonago edo denbora gehiagorekin lantzea hobeagoa litzatekeela uste dut, inoiz lehenago horrelakorik egin eta ikusi ez dugulako. 

CURRICULUMA

Kaixo! Orain arteko saioetan eta baita nire blogean, askotan aipatu dudan kontzeptua izan da Curriculuma, baina orain arte zehazki azaldu eta definitu gabe. Hortaz, hortara natorkizue oraingoan:


ZER DA?

Hezkuntzan, curriculuma ikaskuntza-prozesu bat osatzen duten helburu, gaitasun, metodo eta ebaluazioen multzoa da. Lau galderei erantzuten die:

1. Zer ikasi-irakatsi? Ikaste-irakaste prozesuan lortu behar diren helburuak hartzen dira kontuan, beraz, edukiak dira ikasi-irakatsi behar direnak, hau da, helburuak lortzeko barneratu behar direnak.

2. Noiz ikasi-irakatsi? Garrantzitsua da edukien hurrenkera nola antolatu behar den kontuan hartzea, izan ere, eduki bakoitzak lantzeko bere denbora behar du. Hori dela eta, etapa bakoitzaren edukiak zikloz-ziklo banatu eta bakoitzaren barruan denbora unitateak definitzen dira.

3. Nola ikasi-irakatsi? Aurretik aipaturiko helburuak lortzeko zer nolako metodologia erabiliko den zehazten da. Metodologiaren kasuan kontuan hartu behar da: ikasleekin zer nolako harreman mota eraiki behar dugun gure helburuak lortzeko, baliabide didaktikoak, antolakuntza…

4. Zer,noiz eta nola ebaluatu. Ebaluazioaren erreferentziak honako hauek dira: 

• ZER ebaluatu: hasieran planteatutako helburu eta edukiak bete diren ala ez baloratu behar da.

• NOIZ ebaluatu: ebaluatzeko une eta egoerak finkatu behar dira eta kurrikulumean zehaztu beharko da balorazioa irakasgai bakoitzaren amaieran edo bitartean egingo den.

• NOLA ebaluatu: irizpideak, adierazleak, tresnak... (azterketak, talde-lanak, bakarkako lanak…) erabiliko dira.

EZAUGARRIAK:

• Kurrikuluma eduki gisa zer irakatsi behar den eta horretarako landu beharreko edukiak eta helburuak hartzen ditu kontuan.

• Kurrikuluma planifikazio gisa elementu gehiago barne hartzen ditu, hau da, zer/nola/noiz irakatsi eta zer/nola/noiz ebaluatu.

• Kurrikuluma errealitate interaktibo gisa hori baino askoz ere gehiego da, errealitate bat hain zuzen ere. Eskola eremuetan gertatzen diren harremanen garrantziaren ondoria da kurrikuluma, bai behetik gora baina baita goitik behera ere. Azken batean, kurrikuluma interakzioa ekintzarekin bat egitea da.

ZEHAZTAPEN MAILAK:

Zehaztapen mailei dagokienez, aurrez eginiko sarrera batean landutakoa duzue hemen ikusgai.



CURRICULUM MOTAK:

• Curriculum irekia: Ikastetxe bakoitzak bere hezkuntza errealitate eta ingurune sozialaren arabera curriculuma egokitzeko aukera da, bere azken zehaztapena moldatzeko malgutasuna eskainiz bai hezitzaile eta irakasleei. Honekin, irakasleei aldaketak egiteko aukera emate dietela esan nahi dugu.

• Curriculum itxia: Ez du aldaketak egiteko aukerarik ematen, hau da, ez du edukien berrikuntza edo zehaztapenetarako inolako aukerarik uzten.

• Curriculum ezkutua: Asmorik gabe gauzatzen diren ikasketek osatzen dute, esplizituki ematen ez direnak eta irakasleekin eta beste ikasleekin edukitzen den elkarreraginaren bitartez ikasten direnak, baita imitazioz ere. Adibidez: berdintasuna, laguntasuna, partaidetza … Ezkutuko curriculum hau positiboa edo negatiboa izan daitekeela esan beharra dago.

• Ikusten ez den curriculuma: Inon agertzen ez dena da, ez curriculum irekian, ez itxian ezta ezkutuan ere.

• Curriculum formala: Curriculum formala idatzita dagoena eta ageriko curriculumarekin bat datorrena izango litzateke.

• Curriculum erreala: Errealitatean gelan jarraitzen dena da.

Besterik gabe! laster arte.

METODOLOGIAETAN MURGILDUZ

Metodologia ezberdinei buruz hitz egingo dizuet gaur. Klasean artikulu ezberdinak irakurri baititugu proiektu, txoko, tailer eta Decrolyren inguruan baikoitzean atal zehatz batzuk(irakaslearen eginkizuna, ikasleen papera, espazioa, denbora, materiala, ikasleen taldelatzea eta jarduerak) erreparatuz.


1 - PROIEKTUETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA:

Maisu/maistraren eginkizunak: Gidatu, bideratu, dinamizatu, bultzatu, interes guztiak kontuan hartu, baita taldearen aniztasuna ere...

Ikasleen papera: Sortzailea, aktiboa, parte-hartzailea, igorleak ( ikaskideekin informazioa elkarbanatu).

Espazioa: Ikasgela guztian zehar.

Denbora: Malgua eta programatua (arloka).

Materiala: Proiektuaren araberakoa.

Ikasleen taldekatzeak: Proiektua eta horren momentuaren araberakoa.

Jarduerak: Haurren interesek definitzen dituzte.

Helburuak: Indibidualki ikastea ikasle bakoitzaren gaitasunak kontuan izanik, gai desberdinak lantzea jakinduria garatzeko, ikasitako teoria esperientziarekin eta errealitatearekin lotzea, errealitatea aztertuz bakoitzaren izaera garatzea, ikasle-irakasle hartzeko komunikazioa egokia izatea, talde lana bultzatzea eta ikasle eta irakasleak ebaluatzea.



2 - TXOKOETAN OINARRITUTAKO METODOLOGIA:

Maisu/maistraren eginkizunak: Behatu, lagundu eta behar denean esku-hartu.

Ikasleen papera: Aktiboa eta interes edo zaletasunen arabera mugitzen dira.

Espazioa: Txokotan; gela ezberdinetan, gela berean...

Denbora: Gehienez 2 ordu txoko bakoitzean.

Materiala: Txokoaren gaia kontuan hartuta aldakorra eta malgua.

Ikasleen taldekatzeak: Talde finkoak izan daitezke, aldakorrak, talderik gabekoak...

Jarduerak: Txoko bakoitzak ematen duen aukeraren araberakoak, haurrek aukeratuak, zein irakasleak ezarritakoak.

Helburuak: Jolasen bidez sormena bultzatzea, askatasuna eta autonomia bultzatzea, elkarbizitzako eta berdintasunezko giza- balioak bultzatzea, jakin- mina eta esperimentaziorako ahalmena sustatzea.



3 - DECROLY-ren METODOA:

Maisu/maistraren eginkizunak: Irakasleak iradokitzailea, ideia eta kontzeptuak azpimarratzen dituena eta interesen sustatzailea izan behar du. Honek hitz egin eta azaldu beharrean, era natural batean haurrak horretara bultzatzen saiatu behar du eta interesguneak aukeratzerako orduan ikasleen interes, behar eta ingurua kontuan hartu, hau da, irakasleak haurren interesen arabera jokatuko du

Ikasleen papera: Ikasleen papera ere aktiboa izango da, parte hartze etengabea izango dute. Izan ere, lantzen diren gaiak beraien interesen araberakoak izango dira eta interes handia dute hortaz gehiago jakiteko. Haurren kolaborazio etengabekoak hainbat aktibitate burutzea ahalbidetuko du.

Espazioa: Ikasgelek laborategi edota tailer txikiko egitura izan behar dute, ez auditorio modukoa. Hamabost urte bitarteko eskolak eremu natural batetan kokatuta egon behar du, haurrek ingurunearekin harremana izan dezaten.

Denbora: Teknikak eta kalkuloa goizez landuko dira jolasen bidez. Goizeko beste orduetan haurrek beste hainbat ariketa burutuko dituzte: marrazketa eta eskulanak, kantua, jolasak…eta hainbat goizetan bisitak eta txangoak egingo dira. Arratsaldeetan, aldiz, eskulanak eta atzerriko hizkuntzak landuko dira.

Ikasleen taldekatzea: Eskolak ikasle kopuru mugatua izan behar du eta komenigarria da sexu eta adin desberdinetako haurrak egotea. Bestalde, hizkuntzaren zailtasunak dituzten haurrak beste ikasgela berezi batean taldekatu behar dira, irakasle aditu batek aurreratzen laguntzeko.

Jarduerak: Adinaren araberako interes guneetara zuzenduta edo egokituta daude.

Faseak: Maddalen Sarasolak bere blogean ondo azaldu dituenez faseak bere informazioaz baliatu naiz.

• Behaketa: haurraren esperientzi sozial, familiarra eta eskolarekin erlazioa izan behar dute.

• Zuzena: irakasleak haurren parte hartzea bultzatuko du, hau da, etxetik interesgunean landuko dutenaren gaiaren inguruan materiala eramatea, adibidez. 
• Zeharka: interesguneak azterketa egiteko aukerarik ematen ez duenean. Kasu honetan, maketak, filmak, argazkiak, planoak… erabiltzen dira.

• Asoziazioa: fase honetan ikaslea iristen da landu duten gaia analizatzera, erlazionatzera eta sistematizatzera aztertu duten errealitatearekin.

• Espaziala: ikasleari laguntzen zaio.
• Egoera eta norabidea: lantzen diren objektuak lokalizatzea eta izendatzea (ezker-eskuin, aurrean-atzean…).
• Forma eta tamaina: deskribapena (handia-txikia, borobila-karratua, luzea-motza, mehea-lodia…).
• Denborazkoa:
• Segida: lehen-orain, atzo-gaur-bihar, iragana-oraina-etorkizuna.
• Iraupena: asko-gutxi.
• Aldiberekotasuna: denbora berdinean gertatzen diren egoerak.
• Kausazkoa: haurren interesa pizteko galderak egitea.
• Erabilera eta lana: lantzen diren elementuen erabilpena zein den ezagutzea, gizaki eta baliabide artean dagoen erlazioa zein den ohartzea. 
• Etikoak,moralak eta sozialak: jarrera pertsonal eta sozialetan sakontzen laguntzea, arauen beharra… 

• Espresioa: linguistikoa, matematikoa, gorputzekoa, plastikoa eta musikala. Haurraren pentsamendua bultzatzen duen guztia ulertzen du, aurrera egin behar da espresio bideetan.

Helburua: Haurrari egiten ari dena ulertzea eta bere burua neurtu dezan irakastea da helburua.

Ebaluzioa: ez du aipatzen.

4 - TAILERRAK:
Maisu/maistraren eginkizunak: laguntzailea, behatzailea eta tailerraren gaia aurkeztean motibazioa transmititzen duena. Haurren batek arazo bat izanez gero irakaslek pixka bat laguntzen dio.

Ikasleen papera: gehienetan indibiduala da eta beraiek gidatzen dute planteatutako arazoari aurre egiteko bidea.

Espazioa: gelan, beraiek dira protagonistak eta guztia egiten dutenak.

Denbora: denboraren antolakuntza malgua da eta tailer bakoitzaren araberakoa izango da. Hasieran hasteko ordua jarriko da beti baina amaiera guztiek beraien erantzunak amankomunean jartzean amaituko da .

Ebaluazioa: Irakasleak haurrak behatuz eta hauek eginiko orriak jasoz ebaluatzen ditu. Horretarako, haurraren izena, honek erabilitako materialak eta irakasleak ikusitako aldaketa zein komentarioak idazten ditu.

Materiala: (los dedos, ábaco o rekenrek, cubitos o multilink, pizarra, dibujándolo en papel, con la banda numérica o la tabla 100).

Ikasleen taldekatzeak: indibiduala da

Jarduerak: ipuin bat irakurtzen dute eta bertatik matematikako problemak ateratzen dituzte gero hauen irtenbidea bila dezaten. Beti haurrek ezagutzen duten pertsona batek eskatzen die laguntza eta modu honetan haurrek motibazio gehiago, arrazoiketan saiatu eta estrategiak azaltzeko garaian gogo eta hobeto egiten dute.

Helburua: Irakasleak proposatutako arazoari aurre egiteko konponbideak bilatzea, taldekideen arteko komunikazioa, lankidetza, argudiaketa eta arrazoiketa apropos baten bitartez.

Lau metodologia hauek guztiz ezberdinak izan arren, hainbat berdintasun dituztela esan beharra dago. Alde batetik, metodologia guzti hauek lan egiteko modu tradizionalaren aurka daude eta aldaketa bat emateko, haurrek ikasteko modu berri bat plazaratzen dute. Horren harira, ikasleen papera aktiboa izatea bultzatzen dute nahiz eta, horretarako estrategia ezberdinak erabili. Motibazioa oinarri izanda, beraz, irakaslearen papera denetan bideratzailea da, hau da, haurren premiak eta ezagutzak kontuan izanik behaketan oinarritzen dira une bakoitzean suertatzen diren premiak asetzeaz gain haurren arteko elkarrekintza aktiboa eta positiboa eragiteko. Horretarako, haurren interesen araberako jarduerak edo ikasteak, defendatu eta bultzatzen dituzte hauek modu eraginkor eta atseginago batean ikas dezaten.

Baina esan bezala metodologia hauen artean berdintasunak bezain ezberdintasun ugari daude. Esate baterako, guztietan haurrak multzo edo txokoetan banatzen diren arren proposatutako jarduerak aurrera eramateko, guztietan jarduera horiek burutzeko ematen den denbora ez da bera, hau da, tailerretan denbora malgua izaten da ariketa amaitzeko beharrezko duten denbora guztia uzten zaielako, baina aldiz, proiektu (arloka programatutako denbora) eta txokoetan ( bi ordu gehienez txoko bakoitzean) denbora kontrolatua izan ohi da.

Beste alde batetik, materialari erreparatuz tailerretako metodologian soilik da konkretua, izan ere, abakoak, kuboak eta arbelak bezelako material espezifikoak erabili ohi dituzte. Aldiz, gainontzeko metodologietan aukeratutako gaiaren araberako materialak erabiltzen dituzte mulgutasunez jokatuz beti.

Amaitzeko, interesgarria litzateke azpimarratzea ohiko sistematik haratago dauden metodologia hauek eragin handia izan dutela gaur egungo hezkuntza sisteman, izan ere, irakaslearen paper autoritarioa alde batera utzi eta haurrek beren kabuz esperimentatzeko aukera paregabea eskeini dute. Horrekin batera, beraz, esan genezake denbora aurrera joan ahala metodo eta ideiak ere aurrera doazela eta behar beharrezkoa dela proposamen berri guzti hauetara egokitzeko irekia izatea eta orain arteko metodologiak pixkanaka aldatuz joatea, horrekin batera, haurren garapena egokiagoa izan dadin.

Txokoen bidezko metodologia

Kaixo berriz ere! Metodologiekin jarraituz, proiektuetan oinarritutako metodologiaren antzera, irakasleen laguntzaz landu dugu eta berriz ere gure (ikasleen) ezagutzetatik abiatuz.

Kasu honetan ere, talde txikitan hasi ginen irakasleak egindako galderei erantzuten eta ondoren, denon artean partekatzen:

- Zer dakizu txokoetan oinarritutako metodologiaz?
- Zer falta zaizu ikasteko?

Jarraian, irakasleak bere ikastolako adibide eta argazkiekin azalpena borobildu zuen.

Ondorio moduan, beste galdera bat egin ziguten azalpenaren ondorenean: Zeintzuk dira atera dituzun ideia edo ikaskuntza nagusiak? Hau ere denon artean hausnartuz.

Beraz, txokoen inguruan eta Begoñaren ikastolaren adibidea oinarri izanik, espazioaren antolamenduari dagokionez, gela bakoitza txoko baten moduan antolatzen da. Haurrak talde finkotan banatzen dira baina talde horiek beraien kabuz sortzen dituzte. Denborari dagokionez, haur talde bakoitza txoko batean egoten da eta denbora igarotzean, taldeak txokoz aldatzen dira. Kasu honetan, eraikuntza txokoa, plastika txokoa eta irakurketa txokoa bereizten dituzte eta tartean joku sinbolikoa ere ageri da.

Hau guztiaz gain, ezin dugu irakaslearen papera ahaztu. Metodologia mota honetan, irakasleak laguntzaile eta behatzaile rola izango du, eskuhartu behar izanez gero momentu egokia aukeratu ahal izateko. Gainera, txokoren batean haurrek aspertzen ari direla adierazten badute, edo material nahiko ez baldin badago, irakaslea gertatzen denaz ohartzea beharrezkoa da eta haurren jarrera hori errepikatuz gero, txoko horretan aldaketak egitea.

Irakaslearen rola kontuan hartuz, argi ikusten da behaketak ere ebaluatzerako orduan garrantzia handia duela. Horrela, irakasleak ikasle bakoitzaren trebetasun eta gabeziak ikusi ahal izango ditu, eta lehen esan bezala, behar izanez gero eskuhartu.

Amaitzeko, esan beharra dago, gaur egun txokoen bidezko metodologia hau ikastetxe askotan erabiltzen dutela baina gehienetan modu ezberdinetan, espazioaren antolamendu ezberdin batekin, edota denboralizazio eta taldekatze moduak aldatuz…

Metodologia honek izan ditzaketan aldaerak kontuan izanik, orokorrean metodologia interesgarria iruditzen zait, haurren interesak kontuan hartzeaz gain, haurrek atal ezberdinak probatzeko aukera ematen duelako.

Azkenik eta saioari amaiera emateko, aurreko saioan ikusitako proiektuetan oinarritutako metodologia eta txokoetan oinarritutakoa alderatzeko eskatu ziguten; bakoitzaren ezaugarri eta berezitasunak aipatuz eta desberdintasun / berdintasunak bilatuz. Hurrengo sarreran izango duzute alderaketa hori ikusteko aukera, beste bi metodologiekin batera.

Mila esker eta hurrengo arte!

Proiektuetan oinarrituriko metodologia

Kaixo! Gaurko klasea praktikoa izan arren teorikoan bihurtu dela esan dezaket, izan ere, bi gelak batera egon gara Begoña eta Aingeru irakasleekin. Metodologia ezberdinak lantzen hasteko proiektuetan oinarritutakoarekin hasi ginen. Ondorengo lerroetan klasean eginikoaren laburpena eta hausnarketa duzue.

Hasteko, gure ezagutzen inguruan jakiteko talde txikitan banatu eta ondorengo galderak erantzun genituen: 

-Zer dakizu proiektuetan oinarritutako ikaskuntzaz?

-Zer falta zaizu ikasteko?

Galdera hauetatik abiatuz eta bakoitzak zekiena ikusirik, Begoñak Bergarako ikastolan landutako bi proiektuen adibideak azaldu zizkigun modu honetan metodologia hontara gerturatu eta benetan ulertzeko eta nola aplikatzen zein jarraitzen den ikusi ahal izan genuen. 

Proiektua I: EGUTEGIA

Lehen proiektua egutegia sortzea izan zen. Kasu honetan haurrak konturatu ziren aurreko egutegian ez zirela denak agertzen eta arazo horri aurre egiteko beraiena sortzea erabaki zuten. Horretarako, haurren jakintza eta interesetatik abiatu ziren egutegiaren ezaugarriak identifikatuz (hilabeteak, jai egunak, urtaroak, zenbakiak...). 

Egutegi pertsonalizatua izateaz gain, atal amankomun batzuk izan behar zituzten guztiek; esaterako, hilabeteen izenak hizkuntza ezberdinetan azaltzea (gelako haurren hizkuntza aniztasunaren araberako), azala eta azken orria guztientzan bera izatea eta benetako egutegi baten itxura izatea.

Horrela, sormenaz baliatuz haur bakoitzak bere egutegi pertsonalizatua sortu zuen eta arlo ezberdinak  (marrazketa, hizkuntza ezberdinak, matematika...) lantzea lortu zuten ikaskuntza globalizatu baten bidez. 

Proiektua II: FUTBOLA

Haurren artean futbolaz hitz egiteko joera zegoenez, horri buruzko hainbat aspektu hobeto ezagutzeko proiektuari ekin zioten. Aurreko adibidean bezala, beraien aurre ezagutzetatik abiatu ziren, besteen artean, jokalari bakoitzak zenbaki bat, talde bakoitzaren eskudoa, futbol zelaiaren neurri eta azalera.

Proiektu honen azken helburu eta emaitza futbolari buruzko hiztegia sortzea izan da ahalik eta informazio gehien bertan txertatuz eta haurrak eskolatik kanpoko informazioari arreta jartzea bultzatuz gero hiztegia osatuagoa izateko.

Bestalde, kasu honetan ere arlo ezberdinak landu dituzte modu ezberdinetara. 

Behin bi adibideak azalduta, azken galdera bat erantzutea tokatu zaigu:

-Zeintzuk dira atera dituzun ideia edo ikaskuntza nagusiak?

Modu honetan metodologia honi amaiera eman diogu nondik norakoak zehatuta utziz. Ezagutzen ez nuen metodologia hau erakargarria suertatu zait, gainera haurren erabateko interesetan eta jakintzetan oinarritze horrek beraiengan erabateko eragin positiboa besterik ez duela ikusi dut. Bi adibideek ere guztia ulertu eta zehazten lagundu dute biak oso modu ezberdinean landu direlako.

Printzipio metodologikoak eta ikuspuntu Globalizatzailea Haur Hezkuntzan

Gaurkoan, hezkuntzaren inguruan landu ditugun globalizazioa eta ikasketa esanguratsuak aintzat hartuta geure taldari egokitu zitzaion Globalizazioaren inguruko Antoni Zabalaren "Los ámbitos de la intervención en la E. infantil y el enfoque Globalizador" testua irakurri eta laburpena eginez klasean eginiko aurkezpena publikatzea erabaki dugu taldean.

Nahiz eta ahozko presentazioa egitea egokitu zitzaigun egunean klasean egon ez nintzen arren esan beharra dut, taldeko kide guztien artean egin genuela lana taldeko bi kideek defendatu eta aurkeztu arren. Amaieran aurkezpenean erakusgai izan zuten Prezia ere atxikitua duzue.


Haur Hezkuntzako helburu eta eduki guztiak aurrera eramateko zaila da esku-hartze zehatz bat ezartzea, haur bakoitzak bere garapen eta erritmoak dituenez beharrezkoak dira metodo malguak, aldakorrak, moldagarriak.

“Nola erakutsi?” galderari erantzuteko, aurrez finkatutako helburu eta edukiak hartu behar dira kontuan. Ikasi dugun bezalaxe, Curriculumaren bidez finkatzen dira horiek, eta Haur Hezkuntzako etapak ere badu bere curriculuma. Bertan zehazten diren helburuek pertsonen gaitasun guztiei egiten diete erreferentzia: kognitiboak, motrizeak, autonomia eta oreka pertsonala, erlazio interpertsonalak, besteak beste.

Curriculuma interpretazio konstruktibista batean oinarritzen da eta irakaskuntzaren inguruan hartzen diren erabaki guztiak bere baitakoak dira. Konstruktibistek esaten duten bezala, pertsonek ezagutu nahi ditugun errealitateko esanahien inguruan osatzen dugun prozesu baten bidez ikasten dugu, hau da, aurrez ezagututako edukiak edo izandako esperientziak errealitatearekin lotuz.

Orokorrean ikaskuntza prozesu indibiduala den arren, ezinbestekoak dira haurrarentzat inguruko helduen laguntza (familia, irakasle, ezagun…) eta motibazioa (interesa, arazo bat konpontzeko nahia…).

Hasieran esan bezala, oso zaila da esku-hartze modelo zehatz bat ezartzea, horregatik lan egiteko / irakasteko modu ezberdinak egoten dira eta horietako batzuk aipatuko ditugu jarraian.



1.- Gaiak, proiektuak edo arazoak:

1. Zenbait eremuren ezagutza: ingurunearena gehien bat (jostailuak, eskolako lagunak, auzoko dendak…), modu urriagoan identitate eta autonomia pertsonalarena. Adibidez eskolako lagunen inguruan, 3 urteko gelan, lehenengo astetan beraien artean ezagutzea landuko da (zein naiz ni? zein gara gu?) eta horrekin batera pixkanaka errespetua, talde-lana eta parte-hartzea bezalako gai garrantzitsuak landuko dira. Gainera horrelako jardueretan, eskuhartzea beharrezkoa izaten da, modu naturalean egin behar dena.
   
   Curriculumeko hainbat zatik erlazioa dute beraien artean eta horrela, zati baten helburu didaktikoak betetzean, bestearenak ere betetzea erraztu daiteke. Aurreko adibidearekin jarraituz, besteen ezagutzak norbere ezagutzari lagunduko dio eta horrela, identitate pertsonala eraikitzen hasteko aukera dago.

2. Proposatzen diren jarduerak gela guztiarentzat daude zuzenduta, neska eta mutil guztiak zeregin berdinean aritzen dira eta irakaslea da hori gidatu eta zuzentzen duena. Aldi berean, irakasleak ikaslearen ikaskuntza mailara egokitzen ditu jarduerak, haur bakoitzaren gaitasunak kontuan izanik. Lehen aipatutako adibidean, ez da berdina izango lehendik Haur Hezkuntzako lehen ziklotik igaro direnen edo beraien lehen esperientzia bizitzen duten haurren erantzuna.
3. Denbora ikasleen interes eta gaiaren garrantziaren araberako da. Adibidez, ez zen zentzuzkoa izango 2 edo 3 astetan zehar “gelako lagunen” ariketak egitea, lehendik denak ezagutzen badira. Ezagutzen duten gai baten inguruan behin eta berriz egiteak ez du ezer berririk ekartzen. Jarduerak programazio eta denboralizazio bat behar dute (jarduerak ez oso luzeak), irakasleak ezingo ditu denbora luzez haurrak motibaturik eta zentraturik mantendu, interesa erraz galtzen baitute. Garai honetan, haurren interesak beraien inguruan, gertu kokatzen dira. Haurraren errendimendu guztia atera ahal izateko gai/proiektu edo arazo zehatza izan behar du; aldiz, globala eta abstraktuakoa bada, nahiz eta irakaslea zehatza izan, ez da ziurra haurrak ulertzea edo jarduerak aurrera ateratzea. 

2.- Txokoak eta/edo Tailerrak

Bi jarduera mota bereizi ditzakegu esparru honetan, batetik jolasak erabil ditzazkegu gaiak modu orokorrean lantzeko eta bestetik modu zehatzago batean ikusi ahal izateko, bestelako jarduera batzuk egoten dira (adibidez marrazketa tailerra).

1. Txokoetan orokorrean eduki espezifikoak lantzen dira, adibidez marrazkiak libreki egiteko txokoa. Baina aldi berean, beste eduki batzuk sar ditzazkegu zeharka, adibidez koilareak egiteko txokoan, zeharka koloreak lantzen dira, beraien arteko loturak, etab.
2. Banaka zein talde txikitan egiten da lan, modu horretan haurrek eduki ezberdinak landu ditzakete, beraien interesen arabera eta autonomiaz; eta irakasleek ere, era indibidualizatuagoan laguntza eskaini.
3. Azkenik, iraupenari dagokionez, normalean denbora laburrak izan ohi dira baina azkenean ikasturtean zehar eduki zehatzak lantzea lortuko da, txoko ezberdinetan eduki bera lantzen edo txoko berean baina modu ezberdinean eginez (eskumuturraren erabilpena hobetzeko: marrazkien txokoan, idazketaren txokoan…).

3.- Ohiturak/Errutinak

Hala eta guztiz ere, badaude zenbait helburu eta eduki aurrez azaldutako moduan ezin direnak landu eta garrantzia handia dutenak; adibidez autonomia, norbere identitatearen eraikuntza, ongizate pertsonalarekin loturiko jarduerak, etab. Hori lantzeko, Haur Hezkuntzan “erritual” batzuk ezartzen dira: erlazio interpertsonalak eta afektua lantzekoak (sarrera, ongi etorria, korroa…), deskantsatzekoak (siesta, erlajazioa…), etab.

1. Beharrezkoak diren ezagutzak barneratzea da helburua (afektua, maitasuna, elikadura, higienea, aktibitatea, deskantsua…).
2. Batzuetan horrelako jarduerak talde guztiarentzat izaten dira baina normalean lan indibiduala izaten da, haur bakoitzak bere erritmoan egiten duena. Jarduera horietan haur eta irakasle arteko interakzioa konstantea (iraunkorra) da, nahiz eta denborarekin haurra zenbait gauza bere kabuz egiteko gai izango den.
3. Denboraren inguruan, lehen esan bezala egunerokotasunean egiten diren jarduerak dira, errutinetan bihurtzen direnak. Askotan behin eta berriz berdina errepikatzen ari garela dirudien arren, horrelako jarduerek gauza berriak txertatzeko aukera ematen du, horrekin aurrerapena ekarriz.

Esan bezala, Haur Hezkuntzako helburuak lortzeko ez dago esku-hartze eredu zehatzik. Hortaz, aipatu ditugun horiez eta ditugun beste estrategiez baliatzea beharrezkoa da.




METODO GLOBALIZATU ETA PLANTEAMENDU GLOBALZATZAILEA

• Metodo globalizatuak honetan datza: eduki eta gaiak ikaslearentzat ez dira garrantzi gehien duten helburuak, errealitatea ezagutzeko bitartekariak baizik. Helburua ez da diziplina, errealitaterekin erlazionatutako zerbait ikastea baizik. Norbere ingurunera ezagutzeko ikasleak bitartekari edo instrumentuak beharko ditu, eta horiek dira diziplinek, edukiek eta gaiek eskaintzen digutena.

• Garrantzitsua da, lehenago ere esan dugun bezala, haurren interesen inguruan lan egitea. Haur bakoitzaren interes eta kezkak zein diren jakiteko hitz egin beharko dute, edo marraztu, entzun, neurtu… Ondoren, interes horietatik abiatuz eta eduki zehatzen laguntzaz (zientziak, matematikak, etab.) arazoak konpontzeko eta errealitatea ulertzeko gai izango dira.

• Soziologian ikasi genuen bezala, hezkuntzaren helburua errealitatea ulertzen duten herritarrak sortzea da, autonomoak, beraien kabuz gauzak egiteko gai direnak...; beraz, ez da gai zehatzak barneratze hutsa, horiek errealitatean aplikatzeko gai izan behar dute gure haurrek, arazoak konpondu ahal izateko.

• Kasu guztietan, helburua eduki zehatz batzuk modu zorrotz batean ezagutu eta ikastean bada, nahiz eta eduki horiek ingurunea ezagutzeko bitartekari edo moduak izan, haurrak hasiera batetik ikas ditzala kontzeptu horiek, ondoren ezagutuko bait ditu eduki horien esanahi eta erabilgarritasuna, eta ondorioz baita hauen aplikazioa ere.

• Idazlearen iritziz, helburua eskolan egiten den lan guztiak ikuspegi globalizatzaile bat izatea da. Eta hori ez da soilik metodo globalizatuak erabiltzearen berdina. Ikuspegi globalizatzailea errealitateko kezka eta arazoetatik abiatzen den esku-hartzea bezala ulertu behar da.

Laburbilduz eta amaitzeko, hezkuntzaren inguruko ikuspegi malgua izatera bultzatzen gaitu honek guztiak, aipatu ditugun metodo guztiak bere garrantzia dutela. Horregatik esan dezakegu jarrera kontua dela, hezkuntzaren aurrean azaltzen dugun jarrera eta helburuei ematen diegun garrantzia kontuan izanda, metodo eta estrategia berrietara irekita egotea helburuak lortzeko.

Hasieran aipatu bezala, hona hemen aurkezpenean erabilitako oinarri digitala (Prezia).

Curriculuma eta bere zehaztapen mailak

Kaixo! Gaurkoan otsailak 19an gelan eginiko lana aurkeztuko dizuet. Batetik Curriculuma zer den zehaztu eta definituko dut eta ondoren, talde handian osatu eta zuzendu genuen taula azalduko dut. Bertan, Curriculumaren 4 zehaztapen maila aurkitzen dira ikusiko duzuen bezala eta maila bakoitzak atxikituta du dagokion dekretuaren esteka.


ZER DA CURRICULUMA?

Curriculuma, hezkuntzaren ikuspegitik, ikaskuntza-prozesu bat osatzen duten helburu, gaitasun, metodo eta ebaluazioen multzoa da. Hezkuntza-prozesua erabat zehaztuta uzten duen agiria da batzuentzat, izan ere, ze nola eta noiz irakatsi eta ebaluatu esaten du. Besteentzat, aldiz, modu orokorrago batez eskolak eskaintzen dituzten ikaskuntza-esperientzia guztien multzoa da curriculuma, agirian agertzen ez diren ikasteak ere curriculum ezkutua osatzen baitute.

Bi motatako curriculumak aurki ditzazkegu: Curriculum irekia, zeinak helburu orokorrak bakarrik jasotzen dituen eta ikaskuntzaren uniformetasunari uko egiten dion, hezkuntza egoera eta ingurune bakoitzera egokitzeko aukera eta hezitzaileari malgutasuna eskainiz, emaitzei garrantzia emanez eta ebaluazio jarraitu bat segiz; eta Curriculum itxia, aurrez ezarritako helburu, edukin eta bitartekoak biltzen dituena, modu homogeneo batez eta programa zehatz eta aldaezin batekin.



Jarraian klasean eginiko Curriculumaren zehaztapen mailak zehazten dituen taula txertatzen dizuet bakoitzari dagokion adibidearen link-a eskuragarri duzuelarik hurrengo zerrendan:

1. maila: HEZIBERRI eta LOMCE
2. maila: HAUR HEZKUNTZAKO CURRICULUM PROIEKTUA

3. maila: UNITATE DIDAKTIKOA

Heziberri nire eskola bizipenen alorrean

Gaurkoan Euskal Autonomia Erkidegoko Haur Hezkuntzako currikuluma, hau da, Heziberri dekretua, aurretik egindako nire eskola bizipenekin alderatzea izango dut helburu. Nire haurtzaroko esperientzietan oinarriturik eta dekretua kontuan izanik bertako zenbait gai landu eta azalduko ditut.

Hasteko, niretzat esanguratsuena den gaia landu nahiko nuke familia eta eskolaren arteko harremana. Dekretu honetan zehar zenbait aldiz azaltzen da familien lankidetza haurraren garapenerako xedea dela eta baita hauen parte hartzea eta elkarlana ikastetxe eta familiekin gauza ezberdinak antolatzerakoan, horrek garrantzitsua dela adierazten du atal ezberdinetan errepikatzen duelako. Zizurkilgo ikastola txikia denez gurasoen harremana ia eguneroko bizitzan ikus daiteke, gogoan dut, ikastola amaitzean nola irakasleak gurekin atera eta gurasoekin hitz egiten jarduten zuen. Bestetik, egun berezietan, karnabalen kasuan esaterako, gurasoen parte hartzea handia izan ohi zen; bai lehenago mozorroak egiten lagunduz irakasleei eta baita egunean bertan beraiek gurekin ateratzen bait ziren gu bezala jantzita. 

Hurrengo atala konpetentziak izanik, artikulu honek atentzioa eman dit:

"Konpetentzia da irakaskuntza eta hezkuntza-etapa bakoitzeko eduki propioak modu integratuan aplikatzeko gaitasuna, jarduerak behar bezala egiteko eta arazo konplexuak modu eraginkorrean ebazteko."

Zati honetan, nire fitxekin erabateko lotura zuzena ikusten dut. Urtxintxa metodologia jarraitzen genuenez, fitxak egiten pasatzen genuen denbora asko eta bertan esleitutako konpetentziak gainditzea lortzen nuen. Baina dekretu honi, inklusibitatea falta zaiola ikusten dut, nahiz eta Heziberriko dokumentu honetan inklusibo hitza aurki dezakegun aurrerago. Izan ere, hezkuntzako-etapa bakoitzeko edukiak ez dituzte haur guztiak berdin barneratzen eta ezta erritmo berdinean ere; hortaz, haurren aniztasuna kontuan hartzen ez dela iruditzen zait eta hori oso garrantzitsua da bai haurraren garapen pertsonalerako zein bere nortasuna arrakasten bidez eraikitzeko eta ez porroten bidez. Gainera, konpetentzi hauekin lotuz, hauen ebaluazioaren inguruan orokorra, jarraitua eta prestakuntzakoa izango dela, ezarritako helburu eta ebaluazio irizpideen berri emango zaiela gurasoei eta hiru ebaluazio-saio egongo direla zehazten da besteak beste. Nire eskolan, esaterako, hiru ebaluazioak gabonen haurretik, aste santuaren aurretk eta udarako oporren aurretik egin ohi zirela gogoan dut. Orduan, gurasoak irakaslearekin hitz egiten zuten baina notak ere ematen zizkiguten konpetentziak zein mailatan lortu genituen adieraziz (gutxiegi, nahiko, ongi, oso ongo eta bikain).

Nire bizipenekin jarraituz irakasleak ikastolan zuen garrantziaz ohartuta, irakasle-talde osoaren egitekoa garapenean laguntzea dela aipatzen du heziberrik, tutorearen lanari garrantzia emanez, hau baita ikasleekin bakarka, taldean edo hauen gurasoekin elkarlanean eta koordinazioan aritzen dena. Ikastolan haur asko ez geundenez, konturatuko zineten moduan, irakasle taldeak etengabeko elkarlanean aritzen ziren eta nahiz eta bat izan erreferentzia haurrentzat, hau da tutorea, beste irakasleekin ere harreman handia egon ohi zen.

Hizkuntza dela eta, erdara ulertzen ez nuela aipatu nuen aurreko sarreran eta honi buruz ere aritzen da dekretu hau hizkuntza globala eta haurrak euskalduntzea ikastetxearen esku utziz. Gu erabat aritzen ginen euskaraz, baina 4 urterekin argentiatik etorri zen nire gelakideak ez zuen euskara ezagutu ere egiten. Piskanaka ikasiz joan zen eta guk berari gauzak erakusten genizkion bezala berak guri erdaraz erakusten zizkigun. Horrela, guk erdaraz zenbait jarduera egitean ezagutza gehiago genituen eta berak ere laguntzen gintuen. Bestalde, ingelesa ere lantzen genuen ordu gutxiz eta oso oinarrizko edukiak ikasiz.

Amaitzeko, Heziberri dekretu hau nire ikastetxean nabaria dela ikusi dut eta uste baino oroitzapen gehiagotan Curriculumak duen garrantzia inkonszienteki. Ohartu gabe, honek zehazten dizkigun dekretuak eta edukiak gure haurtzaroa bideratu eta markatzen dute eta; nahiz eta, egun LOMCE legeak iskanbila asko sortu, guk EAEn berezko dekretua moldatzeko jabe izateak pribilegioa ematen digu "nahieran" diseinatu dezakegulako, hori dela eta egungo dekretua, ikus daitekeenez, ez da asko aldatu.

Esaldiekin hausnartuz

Kaixo! Gaurkoan ere klase teorikoan egindako jarduera eta hausnarketa azaltzea tokatzen zait. Argazkien antzera heziketari buruzko hausnarketa egin genuen, baina kasu honetan esaldien bitartez. Hiruko taldean esaldi bat ikertzea tokatu zitzaigun eta gero denen artean esaldi guztiak aipatu eta bakoitzak bere esaldiarekiko egin zuen hausnarketatxoa azaldu genuen.

Esan beharra dago esaldi askok beraien artean erlazio handia zutela eta bikote edo hirukote batek esandakoa gehiagotan errepikatzen zela. Hori dela eta ondoren klasean aipaturiko zenbait ideia orokor aipatuko ditut esaldi baten bitarte eta baita guri tokatu zitzaigun esaldiaren inguruko hausnarketa ere.

"El maestro enseña más con lo que es que con lo que dice"

Esaldi honekin, argi utzi nahi dut niretzat klase honetan garrantzitsuena egin zaidan ideia. Irakasleak gehiago irakasten duela denarekin esaten duenarekin baino eta hori baino gauza argiagorik ez dagoela uste dut. Askotan irakasleek joera handia izan ohi dute gauzak behin eta berriz errepikatzeko eta horrela, haurrek ikasi egiten dutela uste da, baina askotan esateak ez du eraginik ikusten dutena kontrakoa bada; hau da, irakasleak edozer esan eta gero horren aurkakoak diren ekintzak egiten baditu haurrak esandakoari ez dio kasurik egingo eta ekintzak ikasiko ditu (ikusten duena). Hori oso garrantzitsua iruditzen zait eta gainera, honi gehituko niokeena ikaslearen interesa kontuan izatea litzateke. Ikastea garrantzitsua da baina zer ikasi behar duten zehaztea ere ez da atzean utzi behar. Ikasleen interesetatik abiaturiko ikasteak etekin handiagoa baitu, hortaz, irakasleak kontuan izan behar du irakasten duena hauen gustukoa eta interesekoa dela.

Bestalde, guri tokatu zaigun esaldia ondorengoa da:

"La educación es el arma más poderosa para cambiar el mundo" Nelson Mandela (1918-2013).

 Esaldi honek hausnarketa luzea egiteko mami nahikoa duela uste dut. Egia da ez dela erraza mundua aldatzea eta egun gutxiago politikariek duten heziketarekiko kontrola ikusita. Hala ere, hezkuntza, Nelson Mandelak esan zuen bezala, arma oso garrantzitsua dela uste dut; izan ere, pertsonak jasotzen duten hezkuntzaren arabera sortzen dira eta hezkuntzan eraikitzen dituzte euren identitateak oso txikitan hasita. Hori kontuan izanez gero, hezkuntzak duen garrantzia ezinbestekoa dela uste dut pertsona kritikoak sortzen baditu eta hauek bizitza hobeago baten bila borrokatzen badute. Horrelako ideiak eta aurretik ikusitakoaren aurka joan ahal izateko baliabideak hezkuntzaren ondorioa izango direla uste dut, eta hortaz, irakasleek ere aldaketarako gogo hori eduki behar dutela garrantzitsua ikusten dut, bestela haurrek ikasiko dutena tradizionalismo egonkorra besterik ez da izango.

Hau guztia esanda gaurkoz nahikoa dudala iruditzen zait. Hausnarketa potolo baten ostean zuek ere pentsatzera bultzatu zaituztedala espero dut!

Argazkiekin hausnartuz

kaixo! klase teoriko honetan Curriculumaren gaian testuinguratzeko, curriculuma zer den eta zein mota dauden ikusi genuen. Hezkuntzan, curriculuma ikaskuntza-prozesu bat osatzen duten helburu, gaitasun, metodo eta ebaluazioen multzoa da eta ondorengo motak bereizten dira; nulua, normala edo ofiziala, ezkutua eta erreala. Lehena, lantzen ez diren gaiek osatzen dute; bigarrena, adostutakoa eta bete beharreko curriculuma da, hau da, gobernuak zehaztutako printzipioak adierazten dituena eta derrigorrezkoa dena; hirugarrena, zuzenean landu ez arren eta formalean agertzen ez den arren betetzen den curriculuma da; eta azkena, amaierarako benetan bete dena da.

Aurreko horren inguruan gehiago jakiteko asmoz eta praktikan jartzeko, egungo egoera batzuekin argazkiak landu genituen eta horren inguruko hausnarketak egin.

Lanketa horrekin eta taldean hitz egin ondoren atera nuen (eta baita taldeak ere) ondorio nagusia ondorengoa da; askotan hitzez esandakoak ez duela zerikusirik egiten dugunarekin, bai egunerokotasunean, zein bizitzan zehar edo hezkuntzan. Esaterako, berdintasunaren ingurua behatzen badugu denok nahi dugu berdin tratatuak izatea, eta ez hori bakarrik, hori aldarrikatzeko ere zenbait ekintza ere egin ohi ditugu, baina gero errealitateak ez digu hori erakusten; izan ere, lehenak gara neska eta mutilak bereizten ditugunak edozein eremutan, esaterako janzkeran, zereginetan, beraiengandik espero ditugun ekintza zein emaitzetan, etab. (Curriculum ezkutua). Gainera, ezberdintasun horiek indartzen dituzten estereotipoak oso ohikoak dira gure gizartean eta horietako batzuk landutako argazkietan agertzen dira, adibidez: emakumeak "edozer" egiten duela diruaren edo opari baten truke, emakume askok gizonezkoen "boterea" edo haien "azpitik egotea" onartzen dutela, gizonezkoek emakumezkoek baino soldata altuagoa izatea lan berdina eginda...

Honetaz gain, hezkuntza munduan gehiago murgilduz eta gure gaiari helduz, errealitate ukaezina da irakasleek beren inguruan duten presioa (curriculuma, gurasoak, programazioa...) eta horrek askotan hezkuntzan duen eragina. Irakasleak arma boteretsuak dituzte ikasleen aurrean, zuzenki nahiz zeharka materiak, edukiak eta ideia asko helarazteko aukera baitute eta haur horien garapena "beraien esku" baitago.

Presio horren barruan, denbora falta ere egon daitekeela esan dezakegu. Arrazoi hori dela medio irakasle askok ikasle guztiak berdin tratatzen dituzte, helburu jakin eta berdina lortzeko, haur bakoitzaren garapena eta gaitasunak kontuan izan gabe. Nire ustez, beharrezkoa da irakasleak haur bakoitza ezagutzea, gauzak barneratzeko momentuak daudela jakitea eta horren arabera esku-hartzea, baina gaur egungo hezkuntza ia ezinezkoa litzateke hori lortzea eta gutxiago egungo murrizketak direla eta.

Haunarketa honekin amaitzeko, lasean atera genituen zenbait ideia esanguratsuak eta aipatu beharrezkoak iruditu zaizkit, gure etorkizunean eragina izan baidezaketela uste dut eta. Hortaz, irakasleari bere lana gustatu behar zaiola, bokazionala izan behar duela eta berak erakutsi eta irakasten duen moduan, ikasleengandik ere ikas dezakeela jakin behar duela uste dut; betiere ikasleen lekuan jarriz eta enpataz jokatuz.

Ondorengo bi argazkiak (taldean esanguratsuenak egin zaizkigunak) aurretik aipaturikoari erreferentzia egitean gain argiak eta esan nahi denarekiko zuzenak direla uste dut.

Eskola Bizipenak

Argazki elkarrizketa hasteko....

...nire ikastola aurkeztea oso garrantzitsua izan zait. Bertan igaro baititut nire irakaskuntza formaleko lehen urteak. Hau nire zizurkilgo ikastola da eta bertan oso ikasle gutxi geunden, Nahiz eta bakoitzak bere kurtsoa izan gu 12 ikasle besterik ez ginen eta beste mailetako haurrekin etengabeko harremanean aritzen ginen lanean. Batzuetan gelako zenbait ariketa zaharragoak ziren ikasleen bidez egiten genituen eta modu honetan, hauek eredu moduan hartuz askoz gusturago eta errazago ikasten nuen. 

...hona hemen nire gelakideak. Lehen 12 ikasle ginela esan dut, eta hala ginen; baina oso ikastola txikia zenez hurrengo kurtsoko bi ikasle bakarrak gure gelan zeuden. Hauekin, esaterako, harreman estua genuen eta batzuetan irakasleak guk ardura ikasteko beraiei laguntzea eskatzen zigun. Hori zela eta, guk gazteagoekiko arduratsuak izaten ikasi genuen eta aldi berean besteei laguntzen.

...Ikasle bakoitzak ikasgela kanpoan txamarrak uzteko edo barruan norbere txokoarentzako sinbolo bat genuen eta nirea ATERKIA zen. Metodologia honekin bakoitzak bere sinboloa sinadura  moduan genuen eta horrela objektu ezberdinak ezagutzen genituen gure taldekideak zer ziren jakinez. Gainera gero idazten ikasteko ere sinboloen laguntzaz identifikazioak errazago egiten laguntzen zigun.

...Haur Hezkuntzako zikloan fitxa asko egiten genituen. Fitxa hau HH-ko azken zikloko lehen fitxa izan zen eta esan nahi berezia du, izan ere, oraindik ongi idazten jakin gabe eta irakaslearen pausuak jarraituz idatzi bait nuen izenburua. Bestalde, lehen fitxa izateak oporretatik buelta esan nahi du eta gogo handiz hasten nuela ikastolako kurtsoa oroitzen dut, besteei nire oporrak kontatu eta nola ibili nintzen besteei kontatzeko. Irakasleak galdetu egiten zigun nola ibili ginen eta horrela gure hitz egiteko gaitasunak hobetzen ditugu. Hala ere, orokorrean HH-ko graduan fitxa asko egiten dira eta horien bitartez barneratzen dira ikaste gehien.

...ihauteriak. Eskola guztietan bezala gure ikastolan ere ospatzen genituen. Oso oroitzapen onak ditut ikastolako ihauteriez, izan ere, bi egunetan disfrazatzen ginen. Ostegun gizenean, arratsaldean nahi genuen bezala janzten ginen eta merendola edukitzen genuen. Patioan mahaiak jarri eta denak ilera baten jarriz txilibitua jo arte itxaron behar izaten genuen jaten hasteko. Zaharrenak lehen bezala gazteenei laguntzen ziguten eta guk haiek egiten zutena ikusirik errepikatu egiten genituen jarrerak. Bestetik, ostiralean denak berdin jantzita ateratzen ginen herrian zehar eta beste eskolekin plazan dantza egiten genuen. Irakasleari dagokionez, egun hauek gogorrak izan behar zutela uste dut. Batetik, haur guztiak kontrolatuak izateak eta bestetik besteekin koordinazioan aritzeak aldi berean zaila izan behar baitu. Gainera, momentu horietan haur guztiak oso motibatuak eta bakoitza berean aritzen dira, hortaz, pazientzia handia beharrezkoa dela uste dut.

...Merendolekin jarraituz, urteak betetzean lagun arteko merendolak etapa honetan hasten baitira. Egun horretako jarrera erabat aktiboa izan ohi da eta goizetik ikastolara joaterako etxean denak zoriontzen ninduten. Ikastolara iritsi eta irakasleak beti zerbait antolatzen zuen lehen unetik norbaiten urtebetetzea zen bakoitzean. Ikaslearentzat, niretzat zen moduan, oso garrantzitsua da, modu honetan kontuan hartzen zaituztela eta garrantzitsua zarela sinestarazten bait dizu; hau da, norbere buruarengan sinistea eta handitzen ari zarela esateak indarra eta motibazioa ematen dizu.

...Eskolaz gain, beste erabateko hezkuntza ere jasotzen dugu eta txikiak garenean gainera gurasoek jasotzea nahi dutena izan ohi da. Nire kasuan, igeriketa eta dantza ziren eskolatik kanpo egiten nituen extraeskolarrak. Igeriketa udan egin ohi nuen, oporretan bi hilabetez Errioxan egoten ginenez egunero igeriketa ikastaroa izaten nuen, ez nintzen oso gustura joaten gainera monitoreak erdaraz egiten zigunez ez nion ia ulertzen, baina nire gurasoei ezinbestekoa iruditzen zitzaien nik igeri egiten edo behintzat uretara eroriz gero zerbait egiten jakitea. Honekin, irakaslearen zeregin bat haurrak nahi ez duen arren ikaste nahitaezko bat irakastea ezinbestekoa dela uste dut eta horretarako irakasleak sormena landuz ikasleei baikortasuna transmititu eta horrela hauen gustukua izatea lortu behar duela uste dut. Bestetik dantzara ere joaten nintzen eta igeriketan ez bezala gustura egiten nuen hori. Kasu honetan, irakaslea oso neska goxoa zen eta oso gertuko tratua zuen gurekin. Horrek ere eragina izango zuen nire jarreran eta gogoan.

...Azkenik, 3 urte nituela ikastolako eskursio batean gertatutako anekdota kontatzea ezinbestekoa zait. Horrek irakasleak oso arduratsua izan behar duela erakutsi bait di,t eta ez hori bakarrik, baita haur taldea guztiz kontrolatu behar dela, ikasle bakoitzaren beharretara egokituz, ahal den heinean, haien desioak kontuan izan eta askatasunez jokatzea betiere mugatua denean.

Eskurtsio batetik bueltan ni irakaslearen ondoan nengoen autobusean eserita eta beste ikasle bat lo hartzen ari zenez irakaslea lekutik altxatu eta berarengana joan zen esnatzera iristen ari ginelako. Orduan ni lo geratu nintzen eta iritsi ginenean denak autobusetik jaitsi ziren eta autobusak bere ibilbidea egiten jarraitu zuen ondoko herriko haurrak eskolatik jaisteko. Ni orduan esnatu nintzen eta erabat izuturik nengoen autobusera jende ezezaguna sartu baitzen eta denak niri kasu egiten geratu baitziren. Autobusak alde egiterako, irakaslea ni falta nintzela konturatu zen eta beste amekin kontaktuan jarri zen ea beraiekin nengoen jakiteko. Azkenean autobus gidariari deitu eta honek segituan esan zion bertan lo nengoela.

Egoera hau bizi ostean, irakaslearen papera eta betebeharrak zein garrantzitsuak diren ikusi dut eta baita nola eragiten duten haurren pertsona eta bizitzetan ere oroimenak betirako geratuz.

URTXINTXA

MUSIKA